„Tylko życie poświęcone innym warte jest przeżycia”
Albert Einstein
Zorganizowane po raz dziewiąty przez Krąg Seniorów i Starszyzny Harcerskiej w Hufcu ZHP Kraków-Podgórze „Spotkanie przy podgórskiej watrze” przy współudziale Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa miało wyjątkowe miejsce i oprawę. Ze względu na Osobę Benefisanta, którym był hm. Tadeusz Trzmiel, spotkanie odbyło się w Muzeum Inżynierii Miejskiej – mieszczącym się przy ul. św. Wawrzyńca 15 w Krakowie w budynku dawnej zajezdni pierwszego wąskotorowego tramwaju elektrycznego. W organizacji spotkania pomogli: Krakowski Holding Komunalny, Muzeum Inżynierii Miejskiej, Młodzieżowy Dom Kultury „Dom Harcerza”, Nowohuckie Centrum Kultury, MPK SA w Krakowie.
W piątkowe popołudnie 17 stycznia 2020 roku na długo przed godziną 17:03, godziną rozpoczęcia uroczystości, sala stopniowo wypełniała się zaproszonymi gośćmi. Niemal w progu witali ich organizatorzy spotkania. Każdy wchodzący otrzymywał pamiątkowy bilet, który niezwłocznie należało skasować w historycznym kasowniku (z lat siedemdziesiątych XX wieku). Następnie składano podpisy na specjalnym dyplomie z życzeniami dla Benefisanta. Przybywający mogli oglądać zabytkowy tramwaj SN4 z 1910 roku oraz okolicznościowe wystawki.
Fragment okolicznościowej wystawy ze zbiorami benefisanta
W dziewięciu gablotach zaprezentowano pamiątki związane z osobą Benefisanta. W jednej z gablot znalazły się pamiątki harcerskie: książeczka harcerska, plakietki z akcji i obozów, chusty, wydawnictwa o tematyce harcerskiej, odznaczenia oraz zaświadczenia i legitymacje związane z ich nadaniem. W kolejnych gablotach znalazły się dyplom ukończenia studiów, zaświadczenia o zatrudnieniu, oraz gromadzone przez wiele lat pamiątki i odznaczenia związane z pracą zawodową, działalnością samorządową i społeczną. Z uwagą pochylano się nad licznymi dyplomami, odznaczeniami państwowymi, resortowymi, regionalnymi i honorowymi. Ciekawość budziła zawartość gablot, w których prezentowano działalność Benefisanta dla miasta Krakowa oraz Jego zainteresowania i pasje. Nad gablotami umieszczono kilka grafik z podobizną Benefisanta i panoramiczne zdjęcia z obchodów 100-lecia harcerstwa w Krakowie i 80-lecia „Fioletowej Trójki”.
Gabloty ze zbiorami benefisanta
Z zainteresowaniem oglądano również plansze, na których prezentowano działalność Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa w minionym dwudziestoleciu, w tym Akcję „Benefis”.
Fragment okolicznościowej wystawy XX-lecia Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa
Salę stopniowo wypełniali uczestnicy spotkania
Odświętnie udekorowana dawna hala warsztatowa ledwo pomieściła Gości i harcerską brać, którzy pragnęli uczcić Benefisanta. Czas do rozpoczęcia spotkania zajmowały im harcerskie piosenki, rozmowy oraz projekcja multimedialnej prezentacji „Pozostaje w pamięci … Spotkania przy podgórskiej watrze 2012-2019”.
Goście Honorowi
Zaproszenie na niecodzienną uroczystość przyjęli między innymi: Prezydent Miasta Krakowa Prof. Jacek Majchrowski, z-ca prezydenta Bogusław Kośmider oraz wcześniej pełniący te funkcje Krzysztof Görlich, Marian Kulig zarazem członek Międzynarodowej Kapituły „Orderu Uśmiechu”, Teresa Starmach, Paweł Zorski; dyrektorzy wydziałów Urzędu Miasta Krakowa; członkowie zarządu MPK S.A.: Prezes Zarządu dr. Rafał Świerczyński, wice prezesi Mariusz Szałkowski i Grzegorz Dyrkacz oraz były długoletni Prezes Julian Pilszczek. Swoją obecnością zaszczycili nas aktualny i byli Komendanci Chorągwi Krakowskiej ZHP: hm. Mariusz Siudek, hm. Juliusz Langner, hm. Danuta Noszka-Leśniewska zarazem Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa w Krakowie, hm. Andrzej Krzyworzeka, hm. Jarosław Balon, hm. Andrzej Żugaj, hm. Paweł Grabka; aktualny i byli komendanci Hufca ZHP Kraków-Podgórze hm. Michał Łesyk, hm. Piotr Koczanowski, hm. Wiesław Wójcik, hm. Stefan Salamon, hm. Bogdan Zając, phm. Artur Panuś, hm. Jan Maciejowski, hm. Barbara Kryszałowicz, hm. Dorota Dziaduła-Wesołowska, hm. Wojciech Majeran, hm. Marcin Czechowski, hm. Joanna Siekaniec-Sierant; hufca ZHP Kraków-Nowa Huta hm. Dominika Dąbrowska-Hojnor; byli komendanci hufców krakowskich: hm. Zbigniew Sabiński, hm. Bohdan Makary, hm. Zofia Barus; Kierowniczka Referatu Starszyzny Harcerskiej i Seniorów ZHP hm. Janina Dworzak; Przewodniczący Komisji Historycznej Chorągwi Krakowskiej obecny hm. Jacek Nawrocki i poprzedni hm. Janusz Wojtycza; wice prezesi SPH hm. Stanisław Piasecki i hm. Wiesław Wójcik, członkowie Komisji Rewizyjnej SPH; przedstawiciele Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej Komendant Szczepu „Fioletowa Trójka” phm. Maciej Skóra. Obecni byli aktualnie działający harcerze i instruktorzy, a także harcerze – seniorzy ze szczepów „Fioletowa Trójka”, „Promyto”, „Dzieci Pioruna” oraz komendy Hufca ZHP Kraków-Podgórze.
W tym ważnym momencie wspierali Benefisanta Jego najbliżsi: żona Maria, syn Dariusz, córki Joanna i Monika z mężami i wnuki Damian i Angelika oraz siostra Anna.
hm. Tadeusz Trzmiel przy benefisowej watrze
O godz. 17.03 ten wyjątkowy wieczór rozpoczęły donośne dźwięki nożnego tramwajowego dzwonka z zabytkowego tramwaju oznaczonego fioletowym nr 3 i napisem „Benefis hm. T. Trzmiela”, które były sygnałem do rozpalenia watry – oczywiście, „od jednej zapałki”. Zaszczytu dostąpił Benefisant, harcmistrz Tadeusz Trzmiel, który na harcerski szlak wstąpił – bagatela! – 63 lata temu.
Na stanowisku Gospodarz benefisowej zbiórki hm. Jerzy Klinik
Honory gospodarza spotkania pełnił harcmistrz Jerzy Klinik – Przewodniczący Kręgu Seniorów i Starszyzny Harcerskiej w Hufcu ZHP Kraków-Podgórze. On też serdecznie powitał przybyłych na spotkanie oraz benefisanta po czym poprosił Go do zajęcia miejsca w okazałym fotelu używanym już przy benefisach różnych szacownych postaci.
Benefisant na honorowym miejscu
W takiej chwili i w tak zacnym gronie, nie mogło zabraknąć harcerskich piosenek, a do wspólnego śpiewu zachęcali harcerki i harcerze ze szczepu Nieprzetartego Szlaku „Zielone Słońce” pod kierunkiem pwd. Katarzyny Hrynkiewicz. O wspomnieniowy nastrój i harcerską atmosferę wieczoru zadbał hm. Jerzy Klinik, który w swoje zapowiedzi wplatał fragmenty harcerskich piosenek.
Benefis stał się okazją do zaprezentowania dorobku życia, pracy zawodowej oraz pasji Benefisanta, które zobrazowano w formie multimedialnej prezentacji okraszonej słowem przyjaciół i współpracowników, każda prezentowana fotografia przywoływała wspomnienia.
O latach współpracy opowiada prof. Jacek Majchrowski
Jako pierwszy zabrał głos Prezydent Miasta Krakowa profesor Jacek Majchrowski. Jemu również udzieliła się niezwykła atmosfera spotkania, gdy wspominał pracę Tadeusza Trzmiela w Urzędzie Miasta m.in. 16 lat był pierwszym zastępcą prezydenta Krakowa i odpowiadał za najważniejsze miejskie inwestycje. Obecnie jest prezesem, a przed laty był współtwórcą Krakowskiego Holdingu Komunalnego. Z uśmiechem przyjęto słowa Pana Prezydenta, który stwierdził że: „Mój upominek ma wymiar symbolicznego podziękowania i ma podkreślać związki jakie łączą Pana Tadeusza Trzmiela z miastem w którym się urodził, wychował i pracował. Bowiem Pan Tadeusz Trzmiel ma wszystkie odznaczenia, jakie tylko mógł otrzymać”.
Rodzinna gawęda hm. Marii Trzmiel
Zazwyczaj wątek życia rodzinnego naszych biografii okrywany jest mgiełką tajemnicy i niełatwo jest go upubliczniać. Jednak krótka gawęda żony Benefisanta, Druhny Marii może być przepisem na szczęśliwe życie rodzinne. W ciepłych i wzruszających słowach opowiadała o dzieciństwie i rodzinie w której wychowywał się mały Tadzik oraz o tym, że razem stworzyli silną, kochającą się rodzinę w której żywe są rodzinne tradycje. Przy okazji dowiedzieliśmy się, że jedną z ulubionych przez Benefisanta piosenek jest „Obozowe tango”.
O pierwszych krokach w harcerstwie dh. Tadeusza opowiada phm. Bogdan Marzec
Jako pierwszy o bardzo ważnym wątku w życiorysie Druha Tadeusza – harcerstwie opowiadał phm. Bogdan Marzec z 3 Podgórskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki. Przypomniał, że Tadeusz był jednym z pierwszych harcerzy drużyny odradzającej się w pierwszych miesiącach 1957 roku. Zawsze miał w sobie potrzebę działania, angażowania się, organizowania. Patrząc wstecz widzi, że ukoronowaniem tej harcerskiej linii działalności są funkcje jakie pełnił i pełni zawodowo Tadeusz Trzmiel.
hm. Władysław Dobosz wspomina okres działalności benefisanta w Komendzie Hufca ZHP Kraków-Podgórze
Zahaczając o wątki osobiste, z sympatią i humorem, o wieloletniej znajomości z Tadeuszem i jego działalności na różnych funkcjach w Komendzie Hufca ZHP Kraków-Podgórze m.in. z-cy komendanta hufca - opowiadał hm. Władysław Dobosz. Puentą gawędy był fragment kultowego „Lotu trzmiela” rosyjskiego kompozytora Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. O tym, że wiele dawnych harcerskich przyjaźni Benefisanta przetrwało do dziś i o Jego kontaktach z podgórskimi kręgami starszyzny harcerskiej i seniorów przypomniał hm. Andrzej Gaczorek.
Kolejną część uroczystości uświetnił występ Zespołu Pieśni i Tańca „Małe Słowianki”. Młodzi artyści zaprezentowali swoje wspaniałe umiejętności wokalne i taneczne w żywiołowym programie nawiązującym do bogatego krakowskiego folkloru, a tańczący Lajkonik uderzał buławą siedzących w pierwszych rzędach „na szczęście i pomyślność przez cały rok”. Występ został przyjęty spontanicznie długotrwałymi gorącymi oklaskami.
Występ Zespołu Pieśni i Tańca „Małe Słowianki”
Gawędy poświęcone pracy zawodowej w MPK oraz działalności samorządowej poprzedził wiersz „Tramwaj” w wykonaniu hm. Jerzego Klinika. Następnie o wieloletnich kontaktach zawodowych ze swadą i humorem opowiadali b. Prezes MPK S.A. Julian Pilszczek, pan Bogdan Wietki i Marek Dobosz. Przypominane przez nich fakty kwitowane były gromkim śmiechem, nie zabrakło na sali także tych, którym łza wzruszenia zakręciła się w oku. Nie ukrywał go zresztą także Benefisant dziękując przybyłym, niejednokrotnie łamiącym się głosem, za ich obecność. Gdy Pan Prezes Pilszczek kończył swoje wspomnienia dołączyli do niego obecni członkowie Zarządu MPK S.A. na czele z Prezesem dr. Rafałem Świerczyńskim. Wręczyli oni Benefisantowi pamiątkową tablicę z wagonu tramwajowego na której utrwalono jego wieloletnie związki z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Krakowie.
Gratulacje i życzenia od Zarządu MPK S.A. w Krakowie
Wątek harcerski kontynuowała szefująca Stowarzyszeniu Przyjaciół Harcerstwa hm. Danuta Noszka-Leśniewska, która mocno zaakcentowała życzliwość, wieloletnią, wszechstronną pomoc i wsparcie Benefisanta dla Krakowskiej Komendy Chorągwi, jednostek harcerskich oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa w Krakowie. Jako przykład podała m. in. obchody 100-lecia Harcerstwa, rozbudowę bazy MDK „Dom Harcerza” w Krakowie przy ul. Reymonta 18, schroniska Pod Durbaszką, Muzeum Ruchu Harcerskiego w Forcie Łapianka czy siedziby Hufca Kraków-Nowa Huta przy ul. Kaczeńcowej. Gdy doszło do tradycyjnych harcerskich życzeń i podziękowań Komendant Chorągwi hm. Mariusz Siudek odznaczył hm. Tadeusza Trzmiela Złotą Honorową Odznaką Ruchu Przyjaciół.
Gratulacje od członków Krakowskiej Komendy Chorągwi ZHP
Po gawędach przyjaciół przyszedł czas na długo oczekiwaną gawędę bohatera wieczoru o podróżach. Już na wstępie Druh Tadeusz zdradził, że podróżował od najmłodszych lat. Początkowo były to wakacyjne wyjazdy z rodzicami do miejscowości położonych wokół Krakowa. Gdy został harcerzem poznał smak wędrówek pieszych i rowerowych, biwaków, obozów krajowych i zagranicznych. Harcerstwo umocniło w nim zamiłowanie, a nawet pasję podróżniczą. W pewnym okresie podróże były także nieodzowną częścią pracy zawodowej. Najczęściej podróżuje z żoną. Bardzo lubi też wyjazdy rodzinne. Podróżują przez cały rok, nie ograniczając się wyłącznie do lata. Zwiedzili ponad 70 krajów świata, niezliczoną ilość miast na pięciu kontynentach. Korzystali z różnych środków komunikacji: samolotów, autobusów, jeepów, pociągów, promów, łodzi i kajaków. Podróżowali na słoniach, wielbłądach, osiołkach i koniach. Każda podróż, uczy czegoś nowego i dostarcza wielu niezapomnianych wrażeń. Obecnie marzy o organizacji 75 rocznicy urodzin w rodzinnym gronie na Gran Canarii oraz kontynuacji dalszych podróży.
Na benefisowym spotkaniu nie mogło zabraknąć żeglarskiej piosenki. Tym razem hm. Jerzy Klinik zadedykował Benefisantowi popularną „Białą sukienkę" Utwór wykonał hm. Marcin Kowalik z towarzyszeniem zespołu wokalno-muzycznego szczepu „Zielone Słońce”.
Oficjalną część „Spotkania przy podgórskiej watrze …” zakończyły wystąpienia hm. Jerzego Klinika i hm. Tadeusza Trzmiela.
Druh Jerzy w serdecznych słowach wyraził wdzięczność Benefisantowi za wyrażenie zgody na organizację uroczystości oraz podziękował autorom benefisowych gawęd. Następnie składając życzenia w imieniu własnym i członków Kręgu Seniorów i Starszyzny Harcerskiej Hufca ZHP Kraków-Podgórze wręczył Druhowi Tadeuszowi okolicznościowy adres z podpisami uczestników spotkania oraz urządzenie dobrze znane z lat pracy zawodowej – tramwajarską wajchę.
Niecodzienny prezent od Organizatorów Benefisowej zbiórki w ręce hm. Tadeusza Trzmiela
Gdy przebrzmiała piosenka „Komendant” zabrał głos wzruszony benefisant i mógł powiedzieć „co mu w duszy gra”: „Ten benefis był planowany przez organizatorów od kilku lat, ale mnie niezwykle trudno było się zdecydować, gdyż sięgać w historię 75 lat mojego życia, 63 lat służby harcerskiej, 56 lat służby dla miasta Krakowa to dla mnie niezwykle emocjonalne spotkanie, szczególnie mając wokół tak liczne grono wspaniałych ludzi i przyjaciół. Ludzi ze strony których spotykała mnie zawsze ogromna życzliwość i wśród których zawsze mogłem liczyć na pomoc nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Jednak konsekwencja Jerzego Klinika wspierana gronem przyjaciół, którzy zaangażowali się w organizację tego spotkania spowodowały, iż uznałem, że nie mogę tego dalej odkładać”.
Wyrazy wdzięczności benefisant skierował do swych nauczycieli – wychowawców ze szkoły podstawowej i średniej, harcerstwa oraz przyjaciół i współpracowników, którzy pomogli mu w realizacji planów i zamierzeń – „Ludziom, którzy przykładem własnym, własnym doświadczeniem życiowym, ogromną wiedzą kształtowali moje cechy osobowe i wyznaczali drogę, którą powinienem się kierować”. Mocno podkreślił rolę i ogromne znaczenie wpływu rodziny na to, kim się stał w dorosłości. Podziękowania za sceny przekazał także żonie Marii – „Wszystko co osiągnąłem, miała w tym ogromny udział”.
Słowa podziękowania dla organizatorów i uczestników Benefisu ’2020
Na zakończenie przekazał wyrazy wdzięczności i serdeczne podziękowania Jerzemu Klinikowi i Danucie Noszce-Leśniewskiej za organizację i ogromne zaangażowanie w przygotowanie tego wyjątkowego spotkania. Podziękował również współpracującym z nimi: Andrzejowi Gaczorkowi, Bogdanowi Marcowi, Władysławowi Doboszowi, Markowi Doboszowi, Tadeuszowi Kubasowi, Julianowi Pilszczek, Rafałowi Świerczyńskiemu, Mariuszowi Szałkowskiemu, dyr. Aleksandrze Grodeckiej, dyr. Piotrowi Gój, dyr. Zbigniewowi Grzybowi oraz kierownikowi ZPiT „Małe Słowinki” pani Bogusławie Oleszko i Szczepu Nieprzetartego Szlaku „Zielone Słońce” pwd. Katarzynie Hrynkiewicz. Szczególne słowa podziękowania skierował pod adresem pani Magdaleny Woźnickiej z KHK za jej codzienne wsparcie i ogromne zaangażowanie w przygotowaniach do finału imprezy. Druh Prezes podziękował gościom za obecność i liczne przybycie.
To spotkanie pozostanie w mojej pamięci na zawsze
Oficjalną część benefisu zakończyło wniesienie okazałego tortu ozdobionego herbem Krakowa, harcerską lilijką, rysunkami tramwajów oraz kartkami z kalendarium dat z życia zawodowego, ścieżki harcerskiej i listą odznaczeń Tadeusza Trzmiela. Tort ufundowany został przez Hufiec ZHP Kraków-Nowa Huta.
Uczestnicy benefisowej zbiórki z zainteresowaniem słuchali wspomnień
Na cześć Benefisanta zebrani na stojąco odśpiewali tradycyjne „Sto lat”. Po piosence cała widownia opustoszała, bo wszyscy ciasnym kręgiem otoczyli bohatera wieczoru z gratulacjami osiągnięć zawodowych i życzeniami kolejnych lat pełnych sukcesów, powodzenia w pracy zawodowej, zdrowia i szczęścia w życiu osobistym.
Niestety nie udało się wykonać zbiorowego zdjęcia uczestników benefisowego spotkania
Po części oficjalnej spotkania nie zabrakło kilku chwil na prywatne rozmowy oraz wykonanie pamiątkowych fotografii. Poza tym Goście otrzymali okolicznościowe gadżety m. in. bilet wstępu, śpiewniczek, długopis, kopertę Poczty Harcerskiej Nr 122 Skawina KI „Czerwony Mak” oraz wydawnictwa ilustrujące zmiany w infrastrukturze Krakowa. Było to spotkanie, które na długo zapadnie w pamięci uczestniczących w nim osób.
To spotkanie pozostanie w mojej pamięci na zawsze, a wy życzliwie wspominajcie go jak najdłużej.
Tekst: hm. Andrzej Gaczorek
Zdjęcia: Agnieszka Gaczorek, Andrzej Kalinowski, Stanisław Piasecki
- wagon silnikowy SN 4 z 1910 roku, został sprowadzony do Krakowa w 1941 roku z Eberswalde, w którym zlikwidowano komunikację tramwajową. Jest to jedyny zachowany pojazd tego typu.
- Szczep działa przy Państwowym Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla dzieci niewidomych i słabowidzących w Krakowie przy ul. Tynieckiej . Zespół wokalno-muzyczny wystąpił w składzie: Karolina Durbas, Maria Kasprzyk, Aleksandra Koperny, Wiktoria Wostal i Kamil Szymański – wokal, Jan Gunajew – flet, Mateusz Popis – kahon i instrumenty perkusyjne. Przygotowanie i prowadzenie zespołu pwd. Katarzyna Hrynkiewicz – fortepian i vocal, gościnnie wystąpił hm. Marcin Kowalik ze szczepu „Czwartacy” – gitara i vocal
- Zespół Pieśni i Tańca „Małe Słowianki powstał w 1975 r. w Pałacu Młodzieży – obecnie Centrum Młodzieży im. dr H. Jordana w Krakowie. Przez pierwsze 15 lat „Małe Słowianki” były harcerskim szczepem – reprezentacyjnym Zespołem Artystycznym ZHP Chorągwi Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki. W roku 2018 uchwałą Rady Pedagogicznej Centrum Młodzieży im. dr. H. Jordana w Krakowie Zespół otrzymał imię Druhny Władysławy Marii Francuz, założyciela i wieloletniego kierownika zespołu.
Aktualnie Zespół liczy 300 członków. Występował ponad 2.600 razy na wielu scenach krajowych i zagranicznych (w 31 krajach na ponad 150 festiwalach i spotkaniach artystycznych). - Autorem wiersza jest Józef Birkenmajer, polski slawista, historyk literatury i krytyk literacki, poeta i tłumacz, profesor